Internet Protocol یا به عبارتی کوتاهتر IP، یکی از چند پروتکل و یا مجموعه قوانینی است که امروزه در سراسر جهان برای ارتباط با دیگران در شبکه جهانی اینترنت استفاده میشود که البته از مهمترین این پروتکلها نیز میباشد.
این قرارداد (پروتکل) بنیادیترین قرارداد شکلدهنده اینترنت میباشد و وظیفه مسیردهی بستههای اطلاعاتی را در گذر از مرزهای شبکهها به عهده دارد.
IP مانند آدرس کامپیوتر شما در دهکده جهانی وب است و رایجترین عنصر در دنیای اینترنت میباشد.
آیپیهایی که امروزه در دنیا مورداستفاده قرار میگیرند به دودسته تقسیم میشوند: IPv4 و IPv6.
امروزه طیف بسیار گستردهای از کامپیوترها و سرورها با IPv4 یا همان آی پی نسخه چهارم، آدرسدهی میشوند و شکل این نوع IP چیزی شبیه به 192.0.0.1 میباشد و تنها از اعداد پشتیبانی میکند.
این نسخه از آی پی از سال 1981 در دنیا بهعنوان آدرسدهی رایج شد و تا به امروز توسط بسیاری از دستگاهها و گجتهای هوشمند مورداستفاده قرار گرفته است.
بعدها با پیشرفت تکنولوژی و افزایش روزافزون دستگاهها و گجتهای متصل به اینترنت، این نیاز احساس شد که آی پی نسخه 4 دیگر پاسخگوی این همه دستگاه نمیباشد و باید IP توسعه یابد.
ایدههای زیادی برای این کار پیشنهاد داده شد که از جمله آنها IPv5 بود که مدتی هم بهصورت آزمایش از آن استفاده شد؛ اما باز هم پاسخگوی نیازهای آینده نبود و هنوز در مرحله آزمایشی باقیمانده است.
برجستهترین نسخه IP، نسخه ششم IP است که از نشانی 128 بیتی استفاده میکند و حدود 1038 × 3.4 دستگاه را میتواند آدرسدهی کند؛ این در حالی است که نسخه پیشین آی پی یعنی نسخه چهارم از آدرسدهی 32 بیتی استفاده میکند و تنها قابلیت آدرسدهی به 109 × 4.3 (یعنی چیزی حدود 4 میلیارد) دستگاه را دارد.
نسخههای IP صفر تا ۳ نیز باتوجهبه نسخههای فوق، بین سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ طراحی شدند.
نسخههای ۶ تا ۹ نیز برای طراحی جایگزینی در نظر هستند مانند SIPP، TP/SX، PIP و TUBA، که در بین آنها فقط IPv6 هنوز قابلیت استفاده دارد.
هنوز طیف استفاده از IPv6 چندان گسترده نشده؛ اما از سال 2008 تمام سیستمهای دولت آمریکا پشتیبانی از این نوع آدرسدهی را آغاز کردند.
بسیار عالی